ΙΠΠΟΦΑΕΣ

Το Ιπποφαές (Hippophae L.) είναι φυλλοβόλος θάμνος που ανήκει στην οικογένεια των Ελαιαγνοειδών. Το όνομά του το οφείλει στα στρατεύματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που παρατήρησαν ότι τα άρρωστα και τραυματισμένα άλογα που έτρωγαν τα φύλλα και τους καρπούς του φυτού ανάρρωναν γρηγορότερα, αποκτούσαν περισσότερη δύναμη, ενώ το τρίχωμά τους δυνάμωνε και γινόταν πιο λαμπερό.

Υπάρχουν 6 είδη και 12 υποείδη αυτόχθονα σε μια ευρεία περιοχή της Ευρώπης και της Ασίας. Ο θάμνος φθάνει σε ύψος 0,5–6 m, σπάνια έως τα 10 m στην κεντρική Ασία και συνήθως αναπτύσσεται σε ξηρές και αμμώδεις περιοχές. Είναι ανθεκτικό σε αλατούχες συνθήκες είτε δια του αέρα είτε δια του εδάφους, αλλά έχει μεγάλη απαίτηση σε πλούσια ηλιοφάνεια για την καλή ανάπτυξή του και δεν ανέχεται σκιερές συνθήκες δίπλα σε μεγαλύτερα δέντρα.

Το κοινό ιπποφαές έχει πυκνά, σκληρά και πολύ ακανθώδη κλαδιά. Τα φύλλα είναι ανοιχτόχρωμα αργυροπράσινα, λογχοειδή, μήκους 3–8 cm και πλάτους λιγότερο από 7 mm. Είναι δίοικο φυτό, με ξεχωριστά αρσενικά και θηλυκά φυτά. Το αρσενικό παράγει καφέ άνθη, τα οποία παράγουν γύρη προς γονιμοποίηση με τη βοήθεια του αέρα (ανεμόφιλο ή ανεμόγαμο φυτό). Τα θηλυκά φυτά παράγουν πορτοκαλοκίτρινους σαρκώδεις καρπούς με διάμετρο 6–9 mm, μαλακούς, χυμώδεις και πλούσιους σε έλαια.

Ο καρπός έχει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη C — 114 έως 1550 mg ανά 100 gr με μέση περιεκτικότητα (695 mg ανά 100 gr) περίπου 15 φορές περισσότερη από το πορτοκάλι (45 mg ανά 100 grams) — που κατατάσσει το ιπποφαές στις πιο πλούσιες πηγές, από τα φυτά, σε βιταμίνη C. Ο καρπός ωστόσο είναι πλούσιος σε καροτενοειδή, βιταμίνη E, αμινοξέα, μέταλλα, β-σιτοστερόλη και πολυφαινολικά οξέα.

Το ιπποφαές περιέχει ω-3, ω-6, ω-9 και το σπάνιο ω-7. Το παλμιτελαϊκό οξύ (ω-7) είναι ιδιαίτερα σημαντικό, διότι μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο του διαβήτη τύπου II, να εμποδίσει το σχηματισμό της αθηρωματικής πλάκας, να αυξήσει την HDL-χοληστερόλη και να μειώσει ένα δείκτη φλεγμονής που ονομάζεται C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), η οποία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Στα φύλλα του φυτού έχει αποδεδειχθεί εργαστηριακά ότι περιέχονται μεγάλες ποσότητες  ασβεστίου,μαγνησίου,καλίου, β-καροτίνη, φλαβονοειδή, λυκοπένιο, πολυφαινόλες και βιταμίνη Ε, που γενικά καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες. Τα αντιοξειδωτικά και τα φλαβονοειδή μπορούν να μειώσουν την χοληστερόλη ύστερα από μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί. Ακόμη το λυκοπένιο αν προστεθεί στην καθημερινή μας διατροφή, έχει αποδεδειχθεί ότι μειώνει τις πιθανότητες για εμφάνιση καρκίνου του προστάτη, του στομάχου και του εντέρου. Επίσης τα φύλλα του ιπποφαούς έχουν κάτι ακόμα που δεν περιέχεται στον καρπό και αυτό είναι πρωτεΐνη σε ποσοστό 24%.

Επίσης τα αποξηραμένα φύλλα του ιπποφαoύς είναι πλούσια σε πολυακόρεστα λιπαρά, εδώδιμες ίνες, πρωτεΐνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία και υδατάνθρακες. Αναλυτικά τα 100gr αποξηραμένων φύλλων ιπποφαούς περιέχουν: Λιπαρά, κορεσμένα 2,9g/100g, μονοακόρεστα 0,8g/100g, πολυακόρεστα 6,1g/100g. Υδατάνθρακες 26g/100gr. Εδώδιμες ίνες 34g/100g. Πρωτεΐνες 16g/100g.